Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebediyete intikalinin üzerinden 87 yıl geçti. Türkiye, her 10 Kasım’da olduğu gibi bu yıl da Ata’sını saygı, minnet ve özlemle anıyor.
Ömrünü bağımsızlık mücadelesine ve Türk milletine adayan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 1938 yılının Ekim ayından itibaren ağırlaşan hastalığı nedeniyle Dolmabahçe Sarayı’nda tedavi altındaydı. Uzun süredir çeşitli tedaviler denenmesine rağmen, Atatürk’ün durumu giderek kötüleşti.
Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof. Mim Kemal Öke ve Dr. Nihat Reşat Belger tarafından yürütülen tıbbi gözlemler, 10 Kasım 1938 sabahına kadar gün gün raporlandı. 9 Kasım gecesi iyice bitkin düşen Atatürk, yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
Saatler 09.05’i gösterdiğinde, doktorlar Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatını kaybettiğini teyit etti.
Milli Mücadele yıllarından beri Atatürk’ün en yakınında yer alan Kılıç Ali, o anı şu sözlerle anlatmıştı:
“Hayatına herhangi bir şekilde kastedilmemesi için icabında canımızı bile fedaya hazır olduğumuz Atatürk, gözümüzün önünde fani hayata veda edip gidiyor, herkes büyük bir acz içinde duruyordu. Hasan Rıza dayanamadı, ‘Kılıç bak, koskoca bir tarih göçüyor!’ dedi. Saat tam dokuzu beş geçiyordu. Atatürk birdenbire gözlerini açtı, o güzel mavi gözlerini son kez bize yöneltti ve kapadı. O güzel gözler artık ebediyyen kapanmıştı.”
Ölüm raporunda şu ifadeler yer aldı:
“Reisi Cumhur Atatürk’ün umumi hallerindeki vehamet dün gece saat 24.00’te neşredilen tebliğden sonra her an artarak bugün sabah saat 9’u beş geçe büyük şefimiz derin bir koma içinde terk-i hayat etmiştir.”
Atatürk’ün vefatının ardından, yüzünün ve elinin maskı İstanbul Hıfzıssıhha Müzesi Müdürü Dr. Nuri Hakkı Aktansel tarafından alındı. Başbakan Celal Bayar’ın talimatıyla, 11 Kasım’da naaşına tahnit işlemi uygulandı.
İçişleri Bakanlığı, henüz resmi açıklama yapılmadan önce yayınladığı genelgeyle, tüm yurtta bayrakların yarıya indirilmesi talimatını verdi. Halk, duyuru yapılmadan önce bile Atatürk’ün ebediyete uğurlandığını anlamıştı.
O günden bu yana, her yıl 10 Kasım sabahı saat 09.05’te tüm Türkiye, büyük bir lideri saygı, minnet ve derin bir özlemle anmaya devam ediyor.
