Gazeteciler ve bilim insanlarının ortak çalışmasıyla hazırlanan “Green to Grey” (Yeşilden Griye) adlı araştırma, Avrupa’da doğa ve tarım alanlarının hızla yapılaşmaya dönüştüğünü ortaya koydu. Araştırmaya göre son 5 yılda Avrupa’da yaklaşık Kıbrıs adası büyüklüğünde, 9 bin kilometrekarelik alan kalıcı şekilde betona gömüldü. Bu kaybın beşte birinden fazlası ise tek başına Türkiye’de yaşandı.
30 Ülke, 41 Kişilik Ekip
Çalışma, Arena for Journalism in Europe (Arena) öncülüğünde, Norveç Doğa Araştırma Enstitüsü (NINA) ve aralarında The Guardian, Le Monde, Die Zeit ve Türkiye’den The Black Sea’nin de bulunduğu 11 medya kuruluşu tarafından yürütüldü. Araştırma, 30 Avrupa ülkesini kapsıyor ve 2018-2023 dönemine odaklanıyor.
Her Gün 600 Futbol Sahası Yok Oluyor
Uydu görüntüleri, yapay zekâ analizi ve saha doğrulamasıyla hazırlanan rapora göre Avrupa’da her yıl ortalama 1500 kilometrekarelik alan yapılaşmaya kaybediyor. Bunun 900 kilometrekarelik kısmı doğal ekosistemlerden, 600 kilometrekarelik kısmı ise tarım arazilerinden geliyor. Bu da haftada 30 km², günde 600 futbol sahası büyüklüğünde alan demek.
Türkiye Zirvede: 1860 Kilometrekare Kaybettik
Araştırmanın en çarpıcı bulgusu, Türkiye’nin 5 yılda 1860 kilometrekare ile Avrupa’da en çok yeşil alan kaybeden ülke olması. Kayıpların büyük kısmı, kıyı bölgelerindeki turizm ve marina projeleri, kent çeperlerinde hızlanan konut ve yol yatırımları ile tarım arazilerinin parçalanmasından kaynaklanıyor.
İzmir’deki Çaltılıdere Sulak Alanı bu kayıpların sembolik örneği oldu. 2017’de koruma statüsü kaldırılan bölge, yat imalatına yönelik marina projesiyle büyük ölçüde yok edildi. Çevre uzmanları, bunun biyoçeşitlilik ve iklim uyumu açısından geri dönülmesi zor bir kayıp olduğuna dikkat çekiyor.
Avrupa’dan Çarpıcı Örnekler
Araştırmada yalnızca Türkiye değil, diğer Avrupa ülkelerinden de dikkat çekici örnekler yer aldı:
- Portekiz’de lüks golf sahaları için koruma altındaki kumullar yok edildi.
- Yunanistan’da “yolsuz vahşi doğa” statüsündeki dağlık alanlara rüzgar santralleri kuruldu.
- Almanya’da Tesla fabrikası için yarım milyon ağaç kesildi.
Uzmanlardan Uyarı: “Geleceğimizi Betona Gömmeyelim”
Leeds Üniversitesi’nden Prof. Steve Carver, kentlerin tarım arazileri ve ormanlara doğru genişlemesinin ciddi tehdit oluşturduğunu belirtirken, Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu’ndan Lena Schilling, “Avrupa geleceğini betona gömüyor” sözleriyle duruma dikkat çekti.
Küçük Müdahaleler Büyük Tehlike
Araştırmanın en önemli yanı, küçük kayıpları da hesaba katması. Avrupa Çevre Ajansı’nın görmezden geldiği 50 bin m²’den küçük alanlar da toplama dahil edildi. Böylece ortaya çıkan toplam kayıp, resmi tahminlerden 1,5 kat daha fazla çıktı.
Sonuç: İklim, Gıda ve Sağlık Riski
“Green to Grey” bulguları, Avrupa’da konut, yol, turizm ve sanayi yatırımlarının doğa ve tarım alanlarını hızla daralttığını ve bu eğilimin Türkiye’de en yoğun şekilde yaşandığını ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu kayıpların yalnızca biyoçeşitlilik için değil; aynı zamanda iklim, gıda güvenliği ve insan sağlığı açısından da ciddi tehditler doğurduğu konusunda uyarıyor.
Kaynak: Avrupa’nın yeşili griye dönüyor: En büyük kayıp Türkiye’de – DW – 02.10.2025
 adlı araştırma, Avrupa’da doğa ve tarım alanlarının hızla yapılaşmaya dönüştüğünü ortaya koydu.){kind=link}