İSTAHED’den Prostat Kanserine Yönelik Önemli Uyarılar – Prostat Kanseri Farkındalık Günü

İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Bilim Komisyonu Üyesi Uzm. Dr. Çağrı Kılıçlı, 15 Eylül “Prostat Kanseri Farkındalık Günü” nedeniyle açıklamalarda bulundu.

Uzm. Dr. Çağrı Kılıçlı, prostat bezinin mesane (idrar torbası) alt ucunda bulunan, yaklaşık ceviz büyüklüğünde üretrayı (idrar yolu) saran, semen (meni)üretiminde rol oynayan erkek üreme sisteminin bir bölümü olduğunu söyledi. Uzm. Dr. Kılıçlı, prostat bezinin birçok hastalığı bulunduğunu; bunların iyi huyluprostat büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi, BPH), prostat bezi iltihabı (Prostatit) ve prostat kanserleri olduğunu belirtti.

Uzm.Dr. Kılıçlı, dünyada Eylül ayının ürolojik kanserler için farkındalık ayıolarak belirlendiğini, Sağlık Bakanlığımızın da prostat kanserlerininfarkındalığını arttırmak için her yıl 15 Eylül gününü, prostat kanserifarkındalık günü olarak belirlediğini ifade etti.

Kılıçlı,dünyada ve ülkemizde erkekler arasında akciğer kanserinden sonra en sık görülenkanser prostat kanseri olduğunu vurgulayarak, “Her yıl yaklaşık 1,5 milyon yeniprostat kanseri tanısı konmaktadır. Kılıçlı, 2040 yılında bu sayının 2,9milyona ulaşmasının öngörüldüğünü, bunun dünya genelinde her dakikada 3-5 kişininprostat kanseri tanısı alması anlamına geldiğini belirtti. Tüm bu verilerdikkate alındığında prostat kanseri önemli bir halk sağlığı sorunudur. Erkeklerdetüm kanser türlerinin sebep olduğu ölüm oranlarına bakıldığında en yüksek ölümoranı akciğer kanserinde iken, prostat kanseri bu sıralamada 5. sıradadır.”dedi.

Erkeklerde En SıkGörülen 10 Kanser Türüne Ait Vaka ve Ölüm Dağılımı

Uzm. Dr. Kılıçlı, ekteki pasta grafiklerinin,erkeklerde en sık teşhis edilen kanser türlerini (insidans) ve en çok ölüme nedenolan türleri (ölüm oranı) gösterdiğini belirterek, renklidilimlerin, belirli bir kanser türüne ait yeni vakaların oranını temsilettiğini söylediUzm. Dr. Kılıçlı, prostat kanserininbaşlangıç evrelerinde belirtiler çoğunlukla bulunmadığını belirterekYüksekriski bulunan kişilerde kanda bakılan bir test (Prostat Spesifik Antijen, PSA)ve ürolog tarafından makattan parmakla yapılan muayene ile prostat kanserindenşüphelenilirBu durum dışında, idrar yapmakta zorlanma, sıkidrara çıkma, idrar akışında kesiklik, menide veya idrarda kan görülmesi veileri evre kanserlerde de kemik yayılımından dolayı bel ağrısı görülebilirKılıçlı,hastalarda ilk belirtiler görüldüğünde doktora başvurmaları ve muayeneedilmeleri gerektiğini, çünkü erken teşhis edildiğinde tedavide daha iyisonuçlar elde edildiğini belirtti.Uzm. Dr. Kılıçlı, prostat kanserine yakalanma riskini arttırandurumları şu şekilde sıraladı:

·İleri yaşta olmak·Yakınlarında prostat kanserininbulunması·Obezite·Beslenme alışkanlıklarının kötüolmasıUzm. Dr. Kılıçlı’nın ifadelerine göre,yüksek miktarda kızarmış ve aşırı pişirilmiş kırmızı et alımı prostat kanserteşhisi ile ilişkilendirilmiştirBrokoli, karnabahar ve lahana gibiturpgillerden sebzelerin tüketimi, tahıl kaynaklı yüksek lifli beslenme vedomatesteki birincil antioksidan likopenin de hızlı ilerleyen prostatkanserlerinden koruyucu olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Uzm. Dr. Kılıçlı, sigara kullanıyor olmanın ve az hareketli bir yaşam tarzına sahip olmanın da riskfaktörleri arasında yer aldığını belirterek, “Prostatkanseri olan 2705 erkeğin yer aldığı büyük bir çalışma, haftada en az üç saatyoğun egzersiz yapan erkeklerde prostat kanserine bağlı ölüm riskinde %61’likbir azalma olduğunu ortaya koymuştur.” diye ifade etti.

Uzm. Dr. Kılıçlı, prostat kanserinintanısında kandaki PSA düzeyi, parmakla yapılan rektal muayene, ultrason ve MRyardımcı olurken, altın standart tanının ürolog tarafından prostat bezindenalınan biyopsinin patolog tarafından incelenmesi ile konduğunu açıkladı.Uzm. Dr. Kılıçlı, PSA düzeyinin yaşa göre farklıaralıklarda bulunduğunu ve PSA testinin tek başına kanser tanısı koydurmadığınısöyledi. Kılıçlı, PSA testinin organa spesifikolduğunu, yani prostat bezini ilgilendiren tüm durumlarda yükselebileceğini,örnek olarak prostat bezinin iltihabı ve iyi huylu prostat büyümesini işaretetti.

Uzm. Dr. Kılıçlı’ya göre, yaşa göre PSA değerinin normal aralığışu şekilde:

Uzm.Dr. Kılıçlı, prostat kanseri tanısı alan bireylerin klinik durumu ve kanserinevrelemesine göre; aktif gözlem, radyoterapi ya da prostat bezinin alınmasınıiçeren cerrahi yöntemlerin tedavide tercih edileceğini belirtti.

Uzm.Dr. Kılıçlı, ülkemizde ulusal kanser tarama programı kapsamında; barsakkanseri, meme kanseri ve rahim ağzı kanserlerinin taramasının hedef yaşgruplarında herkes için ücretsiz şekilde yapıldığını söyledi. Kılıçlı, prostatkanserinin taraması için ise, tüm topluma yönelik yapılacak tarama programı ileprostat kanserine bağlı ölümlerin azaltılamadığının gösterildiğini ifade etti. Kılıçlı,“Sadece risk grubunda bulunan 40 yaş üstü erkeklerde ve risk grubunda olsunolmasın 50 yaş üstü tüm erkeklerde hastaya ve klinik duruma özgü belirlenensürelerde (1-3 yılda bir kez) kandan bakılacak PSA testi ile birlikte parmakile makattan prostat muayenesi için üroloğa başvurması önerilmektedir.” dedi.

Uzm.Dr. Çağrı Kılıçlı, son olarak şunları ekledi:

“Barsak, meme ve rahim ağzı kanser taramaları hem de prostat kanseri taramaları için tüm bireylerin kendi aile hekimlerine başvurmaları ve doğru bilgiyi doğru zaman dayetkin kişilerden almış olmaları, kanser tarama programının sağlıklı ve düzgün işlemesi ve böylece kansere bağlı olumsuz sonuçların en aza indirilebilmesi için kilit noktayı oluşturmaktadır.”